-
-
۱۱۳۹
آداب و رسوم عروسی در روستای اسفندیار از توابع شهرستان طبس
مراسم عروسی در روستای اسفندیار یک مراسم دسته جمعی تا سقف پانزده عروسی به صورت همزمان است. بخش هایی از جشن مثل مراسم(رخت بُرّرون)کمرنگ تر از گذشته شده ولی بقیه مراسم ها به قوت خودت باقی ست.
غذای معمول عروسی ها چلو گوشت و وعده ی اصلی ناهار است و برگزاری مراسم حدود سه تا چهار روز طول میکشد.
به طور معمول جشن عروسی دو بار در سال یکی در روز های اول عید (در قالب یک یا چند گروه چند نفره)و یکی در تابستان (معمولا در یک عید مذهبی)برگزار میشود.
رخت بررون:
شروع مراسم عروسی با قسمت (رخت بُرّون) است ک دو روز قبل از عروسی برای بریدن چادر عروس در حضور خانواده ی داماد و سایر اشنایان جشنی زنانه برگزار میشود که همراه با رقص و پایکوبی و به صرف شیرینی است.
در این مراسم یکی از بزرگان مجلس چادر عروس را برش میزند و گاهی هدایای خریداری شده برای عروس و داماد را به نمایش میگذارند.
حنابندان:
شب بعد به شب جنابندان معروف است و ضمن گرفتن دو مراسم جدا برای خانوم ها و اقایان (به صورت گروه های چند نفره در منازل مختلف)بزرگان مجلس(گاهی یک نفر برای تمام عروس ها و داماد های آن منزل و گاهی برای هر عروس و داماد یک شخص از بزرگان خانواده ی او)مقادیری حنا به دستان عروس و داماد میزنند و بسته های کوچک و زیبای حنای آماده و شمع های روشن را در میان مردم ب نیت برکت و شادی میبرند و مردم به خصوص کودکان برداشته و دستهای خود را حنا می بندند.
خمپَیه برون
صبح روز عروسی مراسم (خُمپَیه برون)است که درواقع فرستادن هدایای خانواده ی داماد از منزل پدری داماد برای خانواده عروس و به منزل پدری عروس همراه با رقص و پایکوبی و مراسم دف زنی و شعر خوانی محلی است.این مراسم به خانواده های عروس و داماد اختصاص ندارد و همه در آن شرکت میکنند.بردن سینی های هدیه که اغلب با دستمال های گلدوزی و روبان دوزی شده توسط هنرمندان روستا پوشیده اغلب به عهده ی جوانان روستاست و خانواده ی عروس باید هدیه ای به این جوانان(در اکثر موارد حوله های دستی)بدهند.طبق رسم باید کند
طبق رسم خانواده ی عروس باید دسته گل بسیار کوچک و ساخته شده با دانه های اسپند(که نماد روستای ماست)که مهره های تزئینی و زیبایی دارد بر روی کت داماد قسمت سینه ی او نصب کنند.
میتوانید در اسلاید های بعد این دسته گل کوچک با نام(دسته رُش)را روی کت داماد ببینید
مراسم خرمن ها(خرمنا)
خانواده داماد یک تشک و یک جفت بالشت بزرگ و تزئینی سنتی از جنس مخمل را در زمین فوتبال روستا از صبح خیلی زود پهن میکنند و داماد را همراه با جعبه ی گل و شیرینی ازطرف خانواده عروس همراه دود کردن اسپند و اهنگهای سنتی مانند دف و خاننده های سنتی (در ادامه مراسم خمپیه برون)به زمین فوتبال برده و مراسم خرمنا(خرمن ها_جشنی که قبلا در محل جمع آوری خرمن های گندم برگزار میشده)اغاز میشود. در انجا بزرگ خاندان چشم های داماد را از بهترین جنس سرمه، سرمه میکشند.و مراسم رقص محلی تاظهر ادامه پیدا میکند سپس به هیئت روستا رفته و مراسم نماز جماعت و ناهار را برگزار میکنند اصلی ترین وعده غذایی در عروسی های اسفندیار ناهار است ولی وعده ی شام نیز برای عزیزانی که از فاصله ی دور مهمان عروس و داماد و نیز اشنایان نزدیک سرو میشود
مراسم خرمنا
مراسم شب عروسی
مراسم شب عروسی به صورت چند عروسی همزمان در مکان های مختلف برای زنان (هر منزل یک تا سه عروسی)و یک مجلس بزرگ برای مردان(بیشتر مواقع تمام داماد ها با هم در یک مکان بزرگ جشن را برگزار میکنند) برپا میشود. جشن شب عروسی مانند سایر عروسی ها در دیگر مناطق است و تفاوت خاصی ندارد.
فردای روز عروسی همه ی افراد روستا به خانه ی عروس و داماد رفته و پاکتی حاوی پول به صورت هدیه برای عروس و داماد میبرند و با شیرینی و میوه و سایر تنقلات پذیرایی میشوند.
شب بعد از عروسی تحت عنوان شب دوم عروس و داماد ک تا الان در منزل خود روی تشک مخمل نشسته اند و حق بیرون رفتن از منزل را ندارند همه ی افراد فامیل و دوستان نزدیک را دعوت میکنند و جشن میگیرند معمولا آقایان در حیاط و خانم ها در منزل به جشن و پایکوبی میپردازند
معمولا دو روز بعد از عروسی و فردای جشن (شب دوم) تمامی بزرگان خانواده های عروس و داماد به خانه ی عروس و داماد به صرف شیرینی دعوت میشوند و هدایایی را متقبل میشوند(یا به صورت پاکت پول برای کمک به رفاه عروس و داماد به انها هدیه میدهند )و تشک را جمع میکندد و مراسم به پایان میرسد.
تهیه کننده:فاطمه مالک
استاد حقیقی
پاییز۱۴۰۰